Già làng làm lễ nhập làng, cầu an cho du khách

Phát triển du lịch từ văn hóa làng Cơ Tu

Làng du lịch sinh thái cộng đồng Ta lang được Viện phát triển Châu Á, Dự án Trường Sơn xanh, Hội du lịch cộng đồng Việt Nam chọn làm thí điểm để xây dựng mô hình du lịch sinh thái, cộng đồng đầu tiên ở tỉnh Quảng Nam. Cũng như các mô hình du lịch sinh thái, cộng đồng ở các tỉnh Tây Bắc, nhưng cách làm du lịch ở làng Ta Lang có những nét riêng và độc đáo. Đó là phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng dựa trên các giá trị văn hóa truyền thống độc đáo của Văn hóa làng Cơtu để xây dựng, phát triển du lịch xanh và bền vững hài hòa với môi trường thiên nhiên mà không làm mất đi bản sắc của dân tộc.

Ông Arất Blúi, Phó Chủ tịch UBND huyện Tây Giang cho biết: Trong định hướng xây dựng và phát triển du lịch ở Tây Giang yêu cầu bền vững được đặt lên hàng đầu để giữ bản sắc, vốn quý của dân tộc Cơ Tu. Tây Giang luôn đề cao khẩu hiệu “Lấy văn hóa làng đoàn kết dân tộc, xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh, lấy văn hóa làng nuôi sống người làm công tác văn hóa và lấy văn hóa làng thu hút đầu tư, phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng”, hay“Rừng còn Tây Giang phát triển bền vững, rừng mất Tây Giang suy vong”. Ở đây rừng không những cho con người môi trường sống trong lành, những sản vật quý giá, điều tiết và tạo ra nguồn nước mát trong lành mà rừng còn là một đấng linh thiêng, là cội nguồn sản sinh ra các giá trị văn hóa đặc trưng của đồng bào nơi đây. Tất cả các lễ nghi, biểu tượng văn hóa cũng đều bắt nguồn và gắn liền với rừng, riêng người Cơ Tu có lễ hội Khai năm tạ ơn rừng được tổ chức hàng năm vào tháng Giêng để giáo dục con cháu hiểu rõ giá trị văn hóa truyền thống, bảo vệ rừng và tài nguyên thiên nhiên luôn trường tồn và phát triển cùng dân tộc.

Làng du lịch sinh thái cộng đồng Ta Lang còn lưu giữ nhiều dấu ấn văn hóa Cơ Tu đặc sắc, tiêu biểu như nghề chế tác và trình diễn các loại hình nhạc cụ dân tộc của cố nghệ nhân Alăng Avel, người đã sáng chế nhiều loại hình nhạc cụ độc đáo như aheen (sáo 3 lỗ), abel (đàn cò)… cùng nhiều loại hình văn hóa khác đang được cộng đồng làng giữ gìn, bảo tồn và phát huy đưa vào khai thác và phục vụ khách du lịch. Đây là kho báu của dân tộc Cơ Tu nói riêng, cộng đồng các dân tộc Việt Nam nói chung.

Các mặt hàng Cơ tu bán cho du khách tại làng du lịch sinh thái, cộng đồng Talang

Du lịch trách nhiệm với môi trường và gắn kết cộng đồng bền chặt

Ông Phạm Hải Quỳnh, Chủ tịch Hội du lịch cộng đồng Việt Nam VCTC, người đã đóng góp nhiều công sức khảo sát, đưa ý tưởng xây dựng mô hình du lịch sinh thái, cộng đồng cho làng Ta Lang cho biết: Làng văn hóa Cơ Tu có bình phong rất đẹp, ở giữa có Gươl, công trình lớn mang biểu tượng về tinh thần đoàn kết của dân tộc Cơ Tu. Xung quanh Gươl, các hộ nhà dân đều hướng cửa chính vào Gươl, ở giữa làng có sân rộng, thuận lợi cho việc tổ chức các trò chơi dân gian, lễ hội của làng phục vụ khách du lịch. VCTC đã phối hợp cùng Dự án và chính quyền địa phương, nhất là sự ủng hộ nhiệt tình của bà con Cơ Tu làng Ta Lang một lòng đoàn kết, quyết tâm xây dựng đưa du lịch đến với bản làng. “Để một làng du lịch cộng đồng phát triển, điều khó nhất nhất là gắn kết được cộng đồng, tạo công ăn việc làm, tạo thu nhập cho cả cộng đồng để duy trì phát triển. Với tiêu chí phát triển du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng, VCTC đã lấy cộng đồng làm gốc, quyền lợi của cộng đồng làm định hướng và giá trị vốn có của đồng bào là sản phẩm, là dịch vụ để phát triển khi hỗ trợ bà con ở Ta Lang”, ông Quỳnh chia sẻ thêm.

Độc đáo bài mời rượu Hi dum cơy (Đêm nay) vừa hát giao lưu mời khách thưởng thức rượu sắn của người Cơ tu tại làng Ta Lang

Chỉ sau gần 3 tháng triển khai, đến nay các hạng mục ở Ta Lang đã hoàn thiện và đưa vào khai thác phục vụ khách du lịch. Cách làm mới về du lịch ở làng Ta Lang chính là dựa vào Văn hóa làng Cơ Tu Ta Lang, mọi người dân trong làng từ trẻ, già, trai, gái ai cũng hăng hái tham gia làm du lịch và có ý thức cao về bảo vệ môi trường từ việc làm hàng rào bằng tre, trồng cây xanh đến việc giữ gìn văn hóa dân tộc, tham gia văn hóa, văn nghệ, chế biến ẩm thực Cơ Tu phục vụ khách du lịch… Tính bền vững ở đây nằm trong văn hóa của làng đó là cùng làm, cùng bảo vệ và cùng chia sẻ quyền lợi cho nhau. Đây cũng là cách làm mới về du lịch sinh thái, cộng đồng ở Ta Lang, không những vừa tạo ra công ăn việc làm cho người dân, hạn chế việc săn, bắt động vật hoang dã, đặc biệt là tính gắn kết cộng đồng làng được phát huy tốt hơn trong việc phục dựng và trình diễn các nghi thức, văn hóa của làng phục vụ khách du lịch. Qua đó, các giá trị văn hóa cũng được bảo tồn, giữ gìn và phát huy tốt hơn.

Với cách làm mới, điểm sáng về mô hình du lịch sinh thái, cộng đồng ở Ta Lang chính là sản phẩm du lịch hấp dẫn mới dành cho du khách gần xa khi đến với Tây Giang – Quảng Nam. 

Bài và ảnh: Pơloong Plênh

Nguồn: báo Du lịch