Được khánh thành vào ngày 17/5/1958 – đúng dịp sinh nhật lần thứ 68 của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong suốt 60 năm qua, nhà sàn của Người tại Khu Di tích Phủ Chủ tịch đã trở thành một biểu tượng của phong cách và đạo đức Hồ Chí Minh – Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa kiệt xuất.

“Một đời thanh bạch, chẳng vàng son” 

Lần đầu ra Hà Nội, được hòa cùng dòng người vào Lăng viếng Bác và tham quan khu di tích Phủ Chủ tịch trong những ngày tháng 5 này, bà Huỳnh Thị Thủy (thị xã Tam Kỳ, Quảng Ngãi) đứng rất lâu bên hàng râm bụt nhìn về ngôi nhà sàn của Bác. Bà xúc động chia sẻ: “Chẳng hiểu vì sao đứng ở đây, những câu thơ của nhà thơ Tố Hữu bà đã thuộc lòng ngày xưa lại vang vọng bên tai: “Bác để tình thương cho chúng con/ Một đời thanh bạch, chẳng vàng son/ Mong manh áo vải, hồn muôn trượng/ Hơn tượng đồng phơi những lối mòn”.

60 năm qua, triệu người Việt Nam đã gọi ngôi nhà sàn bên ao cá, giữa một khu vườn cây xanh mát trong Phủ Chủ tịch bằng cái tên thân thương, trìu mến – Nhà sàn Bác Hồ. Những dòng tư liệu, hồi ký về Người có ghi lại, năm 1954, với mong muốn đảm bảo điều kiện làm việc tốt nhất cho Chủ tịch Hồ Chí Minh trên cương vị là người đứng đầu đất nước và đáp ứng được những nghi lễ ngoại giao khi đón tiếp khách trong nước và quốc tế, Bộ Chính trị cùng Trung ương Đảng đã trân trọng mời Bác về ở và làm việc trong tòa nhà sang trọng vốn là Phủ toàn quyền Đông Dương nhưng Người đã từ chối. Người quyết định về ở ngôi nhà của người thợ điện phục vụ cho Phủ toàn quyền trước đây. Nhưng bởi điều kiện sinh hoạt thiếu thốn, mùa Hè thì nóng bức, thời điểm giao mùa thì ẩm thấp nên nhiều lần Bộ Chính trị đã đề nghị xây dựng cho Người một ngôi nhà mới. Nhưng phải đến 4 năm sau, khi đời sống của nhân dân đã phần nào được cải thiện, Chủ tịch Hồ Chí Minh mới đồng ý làm ngôi nhà nhỏ bên cạnh bờ ao trong Phủ Chủ tịch. 

Du khách tới tham quan Nhà sàn Bác Hồ

Khi thực hiện bản thiết kế, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cho mời kiến trúc sư – ông Nguyễn Văn Ninh, Cục phó Cục Thiết kế kiến trúc đến trao đổi, gợi ý những nét chính của ngôi nhà. Bác nói: “Nhà làm nhỏ vừa đủ cho một người ở, gỗ làm nhà làm loại gỗ thường, tầng dưới để thoáng, tầng trên làm 2 phòng nhỏ, hành lang làm rộng để có thể ngồi đọc sách và tiện cho sinh hoạt”. Bác mong muốn xây dựng một ngôi nhà sàn theo kiểu nhà của đồng bào dân tộc thiểu số ở Việt Bắc, giống như ngôi nhà Bác đã từng sống và đồng cam cộng khổ với đồng bào trong những năm kháng chiến chống Pháp.

Nhà sàn có ba phòng nhỏ. Tầng dưới là nơi Bác Hồ thường làm việc với Bộ Chính trị, gặp cán bộ đầu ngành đến báo cáo công việc, tiếp khách quý và những người bạn thân thiết khắp năm châu. Tầng trên có hai phòng nhỏ, diện tích mỗi phòng khoảng 10m² với những tiện nghi sinh hoạt hết sức đơn giản, nổi bật hơn cả là giá sách với hàng trăm cuốn sách: chính trị, kinh tế, xã hội, lịch sử, văn học nghệ thuật được viết bằng nhiều thứ tiếng, trong đó có rất nhiều cuốn sách có bút tích của các tác giả nước ngoài kính tặng Bác.

Sinh thời, Thủ tướng Phạm Văn Đồng từng viết: “Nhà sàn đơn sơ của Bác vẻn vẹn chỉ có vài ba phòng, trong lúc tâm hồn của Bác lộng gió thời đại thì cái nhà nho nhỏ đó luôn luôn lộng gió và ánh sáng, phảng phất hương thơm của hoa vườn, một đời sống như vậy thanh bạch và tao nhã biết bao”.

“Địa chỉ đỏ” cho mỗi người Việt  

 Nhà sàn Bác Hồ trong Phủ Chủ tịch là nơi Bác Hồ đã ở và làm việc trong 11 năm cuối đời, từ tháng 5/1958 đến tháng 8/1969. Đây là nơi gắn bó lâu nhất với Người, do đó đây chính là nơi thể hiện rõ nhất phong cách sống của vị lãnh tụ kính yêu của nhân dân ta.

Toàn bộ tài liệu hiện vật, cảnh quan Nhà sàn đã phản ánh tư tưởng lỗi lạc, tri thức uyên bác, thiên tài lãnh đạo của Bác đối với sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta và những phẩm chất đạo đức cao quý, trong sáng của Bác. Tại ngôi Nhà sàn, vào những năm đế quốc Mỹ leo thang đánh phá ác liệt miền Bắc, ngày 17/7/1966, Bác Hồ viết lời kêu gọi đồng bào quyết tâm đấu tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược, với câu nói bất hủ: “Không có gì quý hơn độc lập tự do”. Từ năm 1965-1969, Bác đã viết Bản Di chúc lịch sử đúc kết những tư tưởng lớn lao, những suy nghĩ trăn trở của Người trong tầm nhìn bao quát về công cuộc đấu tranh thống nhất và xây dựng nước Nhà.

Sau khi Bác Hồ qua đời (ngày 2/9/1969), một quần thể di tích lịch sử – văn hóa – danh nhân đã được hình thành trong khu vực Nhà sàn tại Phủ Chủ tịch. Đặc biệt là từ năm 2003, khi Bộ Chính trị có chỉ thị tăng cường công tác tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh và năm 2006 phát động cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, Khu di tích đã trở thành “địa chỉ đỏ” cho các tổ chức, đoàn thể, quần chúng nhân dân đến tham quan, nghiên cứu, học tập và hưởng ứng các cuộc vận động này, với các hình thức sinh hoạt chính trị, truyền thống, lễ báo công, kết nạp Đảng, lễ phát động thi đua, sơ kết, tổng kết… mang lại hiệu quả giáo dục cao.

Ông Nguyễn Văn Công, Giám đốc Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch cho biết, trong gần 50 năm qua, Khu di tích đã phục vụ và đón tiếp hơn 72 triệu lượt khách từ hơn 160 quốc gia trên thế giới, trong đó có hơn 100 đoàn nguyên thủ quốc gia và hàng trăm đoàn cấp cao quốc tế đến tham quan. Hiện nay, di tích Nhà sàn là nơi khách trong nước và quốc tế đến tham quan đông nhất trong Khu di tích.

Nguyễn Hương

Nguồn: http://baodulich.net.vn